Dù không chính thức xác nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, Trung Quốc đã ký hiệp đồng năng lượng Nasco Express lớn với lực lượng đang cầm quyền tại nhà nước này. Vậy đâu là lý do xúc tiến Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất thần trên?
Thỏa thuận bước ngoặt
Nasco Express 1." title="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." photoid="536877269102374912" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: AFP
Chính quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở nhà nước này. Thỏa thuận là khoản đầu tư quy mô lớn trước hết Nasco Express được thực hành ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền thống trị giang sơn kể từ tháng 8/2021, sau khi Mỹ rút quân kết thúc chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng tin Bloomberg cho biết giao kèo với Công ty dầu lửa và Khí đốt Trung Á Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Nasco Express Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức đảm nhiệm các vấn đề kinh tế của Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan.
Thỏa thuận khai thác dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận vỡ hoang năng lượng quốc tế lớn đầu tiên của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền thống trị đất nước vào năm 2021.
“Về tài nguyên thiên nhiên, Afghanistan là một nhà nước sung túc. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu mỏ là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của sơn hà Nasco Express có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn lời ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 triệu USD.
ích chiến lược
Mặc dù không công nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh xác nhận rằng lực lượng này đang kiểm soát quốc gia láng giềng có nguồn tài nguyên thiên nhiên hết sức lớn, đóng vai trò quan yếu đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, cũng như kinh tế của nhà nước đông dân nhất thế giới.
thành ra, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời khắc Taliban lên nắm quyền, các nhà thương lượng Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên gia, động thái quyết định ký kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích bảo đảm vấn đề an ninh an năng lượng của quốc Nasco Express gia.
Là quốc gia đông dân nhất thế giới và là “gã đồ sộ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, vốn liên tiếp tăng lên khi giang sơn phát triển chóng vánh.
Điều đó đã khiến Trung Quốc trở nên nhà du nhập ròng dầu lửa và khí đốt tự nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là nguyên tố xúc tiến Bắc Kinh kiến lập thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều quốc gia trong thời Nasco Express gian gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông.
Nasco Express Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 2." title="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 2." photoid="536877257527889920" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Ảnh minh hoạ: AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc Nasco Express với các quốc gia này vẫn bền Nasco Express chặt, hoạt động du nhập năng lượng của Bắc Kinh đã bị cản trở. Nguồn tài nguyên từ những quốc gia này, ngoại trừ từ Nga, phải được du nhập bằng đường biển và đi qua các điểm nóng chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc xây dựng Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), tìm cách hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên đất liền, xây dựng các tuyến Nasco Express hậu cần mới có thể cho phép hàng hóa ra vào Trung Quốc mà không gặp trở ngại từ phía Mỹ.
Chẳng Nasco Express hạn, nhà xí kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị thương tổn về mặt quân sự.
Nhưng dường như không có lịch trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hiệp tác của Afghanistan. quốc gia Trung Á này có chung đường biên giới ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Trung Á và Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan trọng trong chiến lược và an ninh của chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định của Afghanistan?
Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AFP
Mặc Nasco Express dù Afghanistan đã rơi vào tình trạng bất ổn chính trị trong nhiều thập kỷ, nhưng việc Mỹ rút Nasco Express quân khỏi giang sơn và Taliban nắm quyền cai trị đã mang lại sự ổn định tương đối trái ngược với cảnh ngộ thường nhật của Afghanistan.
dù rằng mối Nasco Express đe dọa từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng Nasco Express vẫn Nasco Express tiếp diễn, song Afghanistan hiện được đánh giá là đang ở thời khắc ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải nhận rằng mức độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tế, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản đồ sộ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt thiên nhiên và dầu mỏ.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan trọng đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc vấn nguồn đầu tư nước ngoài vào phá hoang tài nguyên sẽ vực dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút thảy quân khỏi nhà nước Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ trong nhiều thập kỷ, Afghanistan lại có dịp nhận được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại Nasco Express của Trung Quốc Nasco Express và nạm củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì Lợi ích nhà nước và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay quãng nó ở đâu dễ dàng hơn ở một quốc gia hàng xóm?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp giang sơn này ổn định hơn nhờ Nasco Express thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới mẻ, hăng hái và mang tính dị biệt Nasco Express cho Afghanistan, thay vì áp đặt lệnh trị như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa thuận dầu lửa trên, Trung Quốc cam kết tôn trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của nhà nước này.
Theo Hải Vân
Báo tin tưởng